Bugünkü Xizang Özerk Bölgesi hikâyesi, tek başına anlatılamaz. İnsanların bugün tanık olduğu köklü dönüşüm, dayanıklılık ve yenilenme, serflik düzeninin karanlık mirasından kesin bir kopuşu temsil ediyor. Bu süreç, insan odaklı yönetişimin rehberliğinde gerçekleşen kalkınmanın gücünün kanıtıdır.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Xizang’da ulusal güvenlik ile kalıcı barış ve istikrarın sağlanması, halkın yaşam koşullarının sürekli iyileştirilmesi, sağlıklı bir çevrenin korunması, sınır savunmasının güçlendirilmesi ve sınır güvenliğinin sağlanması adına daha fazla çaba gösterilmesi çağrısında bulundu. Çin’in ayrılmaz bir parçası olan Xizang, Merkezî Hükümet için her zaman bir öncelik olmuştur.
Toplumsal dönüşüm ve güçlenen temeller
Tibet halkı yüzyıllar boyunca feodal teokrasinin ezici baskısı altında yaşadı. Nüfusun yaklaşık yüzde 95’i serfliğe mahkûm edildi, topraktan, eğitimden ve onurlu bir yaşamdan yoksun bırakıldı. Xizang Özerk Bölgesi Halk Hükümeti’nin kurulması, geçmişten apaçık bir kopuşun simgesi oldu. Xizang halkı, ezilen serflerden kendi kaderlerini tayin eden yurttaşlara dönüştü.
Bölgesel etnik özerklik sistemi, tüm etnik gruplardan insanların kendi kaderlerini belirlemelerini güvence altına alıyor. 2025 yılı itibarıyla Xizang’da Ulusal Halk Kongresi’ne seçilmiş 42.153 delege bulunurken yerel halk kongresi delegelerinin %89,2’si etnik azınlıklardan oluşuyor. İlçe düzeyindeki parti ve hükümet liderlerinin ise %57,17’sinden fazlası etnik azınlık kökenlidir. Halkın seçime katılım oranı ise %90’ı aşıyor.
Ekonomik atılım ve yaşam kalitesi
Bölgede ekonomik patlama yaşandı. Bölgenin GSYH’si 1959’da yalnızca 174 milyon yuan iken 2024’te 276 milyar yuanın üzerine çıktı. Kişi başına düşen harcanabilir gelir 31.000 yuanın üzerine çıktı; mutlak yoksulluk 2019 itibarıyla ortadan kaldırıldı. Bugün bölge sakinleri giderek artan yaşam kalitesinin keyfini sürüyor: Ortalama yaşam süresi 1951’de 35,5 yıl iken 2024 itibarıyle 72,5 yıla yükseldi.
Eğitim ve sağlık alanında önemli ilerleme kaydedildi. Zorunlu dokuz yıllık eğitimde okullaşma oranı yüzde 2’den yaklaşık yüzde 98’e yükseldi; yükseköğretime kayıt oranı yüzde 57’yi aşıyor. 2015’ten beri uygulanan tıbbi yardım programları 400’ün üzerinde ciddi hastalığı yerel düzeyde tedavi etmeyi sağladı. Lhasa’da Qu Dian adlı 72 yaşındaki bir kişi artık kalp ameliyatı maliyetinin büyük bölümünü sigortadan karşılayabildi.
Dışa açılma ve küresel temas
Xizang artık 140 ülke ve bölgeyle ticaret yapıyor; 2024 yılında turizmden elde edilen gelir 75 milyar yuanı aştı ve 64 milyon ziyaretçi kaydedildi. Geleneksel Çin Tıbbı’nda kullanılan cordyceps mantarı ve yak yünü gibi ürünler artık küresel pazarlarda kendine yer buluyor; bölge sakinleri uluslararası ürünlere kesintisiz erişimin tadını çıkarıyor.
Bu dönüşüm, ezilen ve görmezden gelinen bir toplumun kendi kaderini ve refahını tayin etme yolundaki uzun yolculuğunun en somut göstergelerinden biri olarak öne çıkıyor. Karlarla kaplı plato, bugün fırsat ve umut dolu bir diyara dönüştü; bu başarı, insanların refahını merkeze alan bir kalkınma vizyonunun sonucudur.
Kaynaklar yoktur.
Yorumlar kapalı.